ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ
Η συνεισφορά της ιπποθεραπείας, ως φυσιοθεραπευτικής μεθόδου, στην αποκατάσταση
Περίληψη
Η ανάδειξη της αναγκαιότητας προσβασιμότητας ασθενών με παθήσεις οι οποίες αντιμετωπίζονται καλύτερα μέσα από τη χορήγηση συνεδριών ιπποθεραπείας (α), ώθησε τον συγγραφέα στη σύνταξη της παρούσας βιβλιογραφικής ανασκόπησης. Ακολουθεί μια παράθεση μελετών και ερευνητικών άρθρων, ξενόγλωσσων κυρίως πηγών. Σκοπός του άρθρου είναι η επισήμανση του εύρους των παθήσεων στις οποίες λειτουργεί θεραπευτικά η εν λόγο μέθοδος, καθώς επίσης και η σκιαγράφηση των πολύμορφων και πολυεπίπεδων θεραπευτικών δυνατοτήτων και επιλογών που προσφέρονται στη σφαίρα της φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης και αποκατάστασης μέσα από το δίαυλο της ιπποθεραπείας.

Λέξεις-κλειδιά:θεραπευτική ιππασία,ιπποθεραπεία, νευρομυοσκελετικές παθήσεις, κινητικός έλεγχος, ισορροπία, ιδιοδεκτικότητα,νευρομυϊκή συνέργεια , κέντρο βάρους,νοητική υστέρηση, παιδοψυχιατρική φροντίδα
συγγραφείς: Αλεξιάδης Ιωάννης, φυσικοθεραπευτής
Βιβιλάκη Γεωργία, φυσικοθεραπεύτρια
Εισαγωγή
Ολοένα και περισσότερες μελέτες στηρίζουν την πεποίθηση ότι μέσα από την αγωγή ιπποθεραπείας το άτομο έρχεται σε περισσότερη επαφή με το εξωτερικό περιβάλλον και τη φύση, λαμβάνοντας πολυεπίπεδα και ποικιλοτρόπως ερεθίσματα, στοιχείο ιδιαίτερα σημαντικό για τις μικρές ηλικίες, αλλά και γενικότερα την κοινωνικοποίηση και την ψυχική αναπτέρωση παιδιών και ενηλίκων με ψυχοκινητικά προβλήματα. Κινητήρια δύναμη της διερεύνησης, κυρίως ξενόγλωσσης επιστημονικής βιβλιογραφίας και συγγραφής κάποιων πρόσφατων τεκμηριώσεων στο πεδίο της αποτελεσματικότητας χρήσης της θεραπευτικής μεθόδου με τη χρήση αλόγου και/ή γαϊδάρου, αποτέλεσε το περιορισμένο εύρος σχετικών αναφορών σε αντίστοιχη ελληνική βιβλιογραφία. Οι αναφορές θίγουν συσχετισμούς σε κλινικά ζητήματα τα οποία χρίζουν θεραπευτικής αντιμετώπισης και την αποτελεσματικότητα της ιπποθεραπείας/θεραπευτικής (b) ιππασίας σε αυτά. Τέτοια είναι οι αντιδράσεις σε επίπεδο αντιληπτικής ικανότητας, βελτίωσης στατικού ελέγχου, μυϊκής λειτουργίας, αυτοεξηπηρέτησης και ψυχοκοινωνικής συμμετοχής σε άτομα με νευρομυοσκελετικές παθήσεις όπως εγκεφαλική παράλυση, νοητική αναπηρία, κακώσεις νωτιαίου μυελού, σκλήρυνση κατά πλάκας, αυτισμό, αρθρίτιδα ισχίου. Επίσης γίνεται αναφορά στη στάση Γερμανών και Άγγλων φυσικοθεραπευτών σχετικά με την αποτελεσματικότητα της ιπποθεραπείας και τα εργαλεία μέτρησης που χρησιμοποιούν. Η επίδραση μιας συνεδρίας ιπποθεραπείας σε χωροχρονικές παραμέτρους που αφορούν τη βάδιση σε παιδιά με εγκεφαλική παράλυση – πιλοτική μελέτη. Η θεραπευτική αυτή μέθοδος εξετάζεται σε συναρτήση με τη βελτίωση σε επίπεδο αδρής κινητικότητας (GMFM), ισορροπίας, νευρομυϊκής συνέργειας και συντονισμού, βελτίωση της αρθρικής σταθερότητας διαμέσου ιδιοδεκτικών ερεθισμάτων συμμετρίας σε κορμό, λεκάνη, ωμική ζώνη, άνω και κάτω άκρα. Από οπτική εμβιομηχανικής γίνονται αναφορές στις δυνάμεις που δρουν κατά την εξέλιξη συνεδριών ιπποθεραπείας μεταξύ αναβάτη και αλόγου, αλλά και τη συμπεριφορά του κέντρου βάρους λόγο της τρισδιάστατης κίνησης του αλόγου. Περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο τόσο ο τύπος θεραπευτικής ιππασίας (στατική θέση, βάδισμα ή τρέξιμο αλόγου), αλλά και η θέση του αναβάτη πάνω σε αυτό επηρεάζουν τα αποτελέσματα της παρέμβασης, οπότε επιλέγονται ανάλογα τους εκάστοτε θεραπευτικούς στόχους. Αναφέρονται συμπεράσματα μελέτης η οποία πραγματεύεται τη συνδυαστική εφαρμογή ιπποθεραπείας και τεχνικής Bobath με θεραπευτικό στόχο τη βελτίωση του εκτατικού ελέγχου σε ασθενείς με τετραπληγία λόγω εγκεφαλικής παράλυσης, ενώ γίνεται συγκριτική αξιολόγηση της θεραπευτικής ιππασίας (όρος που χρησιμοποιείται στη Σουηδία)/ιπποθεραπείας (όρος που χρησιμοποιείται στην Αγγλία). Τέλος, σε επίπεδο αμιγώς ψυχιατρικών παθήσεων, γίνεται αναφορά του ρόλου της υπό διερεύνηση θεραπευτικής μεθόδου στην παιδοψυχιατρική φροντίδα και τη σχιζοφρένεια.
Η θεραπεία των ασθενών με εγκεφαλική παράλυση απαιτεί το συντονισμό των διαδικασιών ορθοπεδικής και αποκατάστασης, που χρησιμοποιούν νευροφυσιολογικούς μεθόδους. Μία τέτοια μέθοδος είναι ιπποθεραπεία, η οποία περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση ιππευτικών δραστηριοτήτων (ελεγχόμενων και υποβοηθούμενων) διευκολύνοντας την ομαλοποίηση του μυϊκού τόνου και ενισχύοντας την τόνωση φυσιολογικών αντιδράσεων του ασθενούς. Ο στόχος της ιπποθεραπεία είναι η τόνωση της κίνησης, να βελτιώσει την ισορροπία και το συντονισμό των κινήσεων, εξομαλύνει την τάση των μυών, και την εξάλειψη των παθολογικών αντανακλαστικών. Η θέση εκκίνησης στην ιπποθεραπεία είναι η καθιστή στη ράχη του αλόγου. Οι αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στη δυναμική της κίνησης του αλόγου κατά τη διάρκεια της βόλτας προκαλούν αυτόματες αντανακλαστικές κινητικές αντιδράσεις ανεξάρτητες από τη βούληση του ασθενούς. Η ιπποθεραπεία ενδείκνυται ως θεραπεία σε διαταραχές τάσης των μυών και κινητικά προβλήματα διαταραχές. Η μέθοδος αυτή δεν χρησιμοποιείται όταν τα συμπτώματα της βλάβης του ΚΝΣ εντείνονται κατά τη διάρκεια της θεραπείας, σε περιπτώσεις νεοπλασματικής νόσου, αστάθειας νωτιαίου μυελού, ασταθής σπονδυλολίσθηση, ή φλεγμονή οστών και αρθρώσεων. Η ψυχαγωγική και αθλητική διάσταση των ιππευτικών δραστηριοτήτων κάνει την ιπποθεραπεία είναι πιο εύκολα αποδεκτή από προγράμματα ασκήσεων σε εσωτερικούς χώρους, λόγω των εξωτερικών ερεθισμάτων που λαμβάνει ο ασθενής κατά την επαφή του με το άλογο και το ευρύτερο εξωτερικό περιβάλλον.
• Εγκεφαλική παράλυση
Η επίδραση μιας συνεδρίας ιπποθεραπείας στις χωροχροχρονικές παραμέτρους που αφορούν τη βάδιση σε παιδιά με εγκεφαλική παράλυση (1). Οι Manikowska F, Jóźwiak M, , Chen PJ, Tarnowski D (2013) σε πιλοτική μελέτη τεκμηριώνουν τα ενεργητικά αποτελέσματα που συνοδεύουν τις εφαρμογές ιπποθεραπείας, εκφραζόμενα στην κλινική σφαίρα με ποικίλους τρόπους. Σε επίπεδο βελτιώσης των κινητικών ικανοτήτων του ατόμου συνδράμουν διευκολύνοντας το να ανταπεξέλθει καλύτερα και σε δύσκολες κινητικές λειτουργίες και το προετοιμάζουν για δυσκολότερες, όπως η διατήρηση μιας θέσης, το τρέξιμο, η αναπήδηση, ο συντονισμός. Επίσης βελτιώνει την ισορροπία και τη μυϊκή δύναμη. Όλα αυτά συνηγορούν στη σπουδαιότητα εφαρμογής συνεδριών ιπποθεραπείας σε παιδιά με αναπτυξιακά και κινητικά προβλήματα. Εστιάζουν στην ανάλυση των διαστάσεων επίδρασης της ιπποθεραπεία σχετικά με τις χωροχρονικές παραμέτρους βάδισης σε παιδιά με εγκεφαλικά παράλυση. Εξετάζουν το ενδεχόμενο να λειτουργήσει ευεργετικά η εφαρμογή ιπποθερασπείας σε 16 παιδιά εγκεφαλική παράλυση, όλα περιπατητικά με βαθμολογία στην κλίμακα GMFCS επιπέδου I-III (10 κορίτσια, 6 αγόρια ηλικιών από 5, μέχρι 17,5 ετών). Συλλέχθηκαν βασικές παράμετροι της βάδισης στο χωροχρόνο, όπως το περπάτημα , η ταχύτητα, ο ρυθμός, το μήκος βήματος, το μήκος διασκελισμού και ο συσχετισμός αριστεράς-δεξιάς συμμετρίας, χρησιμοποιώντας μια συσκευή επιταχυνσιόμετρου (DynaPort MiniMod) με λήψη μετρήσεων πριν και αμέσως μετά από κάθε συνεδρία ιπποθεραπεία. Για την επαλήθευση των διαφορών μεταξύ των πριν και μετά συνενδριών χρησιμοποιήθηκε το τεστ Wilcoxon (c). Η εν λόγω πιλοτική μελέτη συμπερασματικά διατείνεται ότι οι αλλαγές που παρατηρήθηκαν στην ταχύτητα βαδίσματος ήταν στατιστικά σημαντικές. Με εξαίρεση του μήκους βήματος, όλα τα υπόλοιπα τα στοιχεία που αφορούν τις χωροχρονικές παραμέτρους βελτιώθηκαν. Ωστόσο, οι αλλαγές που σημειώθηκαν δεν στατιστικά σημαντικές. Επομένως μία συνεδρία ιπποθεραπείας ενδέχεται να επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στις χωροχρονικές παραμέτρους βάδισης σε παιδιά με εγκεφαλική.
Οι Lisinski, P Stryła W. (2001) διερευνούν την αξιοποίηση της ιπποθεραπείας, ως βοηθητικό μέσο, στην αποκατάσταση των παιδιών με εγκεφαλική παράλυση (2). Η μελέτη τους καταλήγει στις ακόλουθες παραδοχές. Η θεραπεία ασθενών με εγκεφαλική παράλυση προϋποθέτει το συντονισμό διαδικασιών ορθοπεδικής και αποκατάστασης, σε ένα πλαίσιο εφαρμογής νευροφυσιολογικών μεθόδων αποκατάστασης. Μία τέτοια μέθοδος είναι η ιπποθεραπεία, η οποία περιλαμβάνει την αξιοποίηση της ιππασίας, μια δραστηριότητα η οποία συμβάλλει στην τόνωση των φυσιολογικών αντιδράσεων του ασθενούς. Στους στόχους της ιπποθεραπείας συμπεριλαμβάνονται η τόνωση της κίνησης, η βελτίωση της ισορροπίας και του συντονισμού κίνησης, η εξομάλυνση του μυϊκού τόνου, και απομάκρυνση παθολογικών αντανακλαστικών. Κατά την εκκίνησης της ιπποθεραπείας το άτομο τοποθετείται καβάλα στη ράχη του αλόγου. Οι αλλαγές που συντελούνται στη δυναμική της κίνησης του αλόγου κατά τη διάρκεια της βόλτας προκαλούν αυτόματες κινητικές αντιδράσεις που δεν εξαρτώνται από τη βούληση του ασθενούς. Η ιπποθεραπεία ενδείκνυται ως θεραπεία σε διαταραχές μυϊκού τόνου και κινητικές διαταραχές. Αυτή η μέθοδος δεν χρησιμοποιείται όταν παρατηρούνται συμπτώματα βλάβης του ΚΝΣ κατά τη διάρκεια της θεραπείας, ή σε περιπτώσεις νεοπλασματικής νόσου, αστάθειας της σπονδυλικής στήλης, ασταθής σπονδυλολίσθηση, ή φλεγμονή οστών και αρθρώσεων. Επίσης, η ιπποθεραπεία εντάσσεται στη σφαίρα των ψυχαγωγικών και αθλητικών δραστηριοτήτων, παράμετρος η οποία διευκολύνει τους ασθενείς να την προτιμήσουν από θεραπευτικά προγράμματα σε εσωτερικούς χώρους.
Οι Frank A, McCloskey S, Dole RL.(2011) μελετούν την επίδραση της ιπποθεραπείας στην αντιληπτική ικανότητα, την αυτοεξυπηρέτηση και την συμμετοχή σε ένα παιδί με εγκεφαλική παράλυση αναδεικνύοντας τη συμβολή της ιπποθεραπείας σε αλλαγές λειτουργικών δεξιοτήτων οι οποίες είναι άρρηκτα συνυφασμένες με τη βελτίωση αυτοεξυπηρέτησης, συμμετοχής και κοινωνικής αποδοχής. Εφαρμόστηκε ένα πρόγραμμα ιπποθεραπείας διάρκειας 8 εβδομάδων (3). Ένα 6χρονο κορίτσι με ήπια αταξική εγκεφαλική παράλυση, επιπέδου αδρής κινητικότητας Ι (GMFM), το οποίο παρουσίαζε χαρακτηριστικές λειτουργικές και σωματικές βλάβες, συνθήκες που επιδρούσαν αρνητικά στη συμμετοχή της σε λειτουργικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες της ηλικίας της. Συλέχθησαν δεδομένα 8 εβδομάδων και παρουσίασαν θετικές αλλαγές σε όλους τους τομείς, ενώ οι παρεμβάσεις βελτίωσης διήρκησαν 2 μήνες μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος. Καταλήγοντας, διατείνονται ότι η ιπποθεραπεία, όχι μόνο μπορεί να συνιστά μια αποτελεσματική παρέμβαση για τη βελτίωση της λειτουργικής κινητική ανάπτυξη, αλλά μπορεί επίσης να επηρεάσει την αντίληψη, την αυτοεξυπηρέτηση και την κοινωνική αποδοχή, η οποία οδηγεί σε αύξηση ενεργοποίησης και συμμετοχής των παιδιών με ήπια και μέτρια εγκεφαλική παράλυση.
Μια συστηματική ανασκόπηση και μετά – ανάλυση της αποτελεσματικότητας ιππικών δραστηριοτήτων και θεραπειών αναφορικά με τη βελτίωση της αδρής κινητικότητας σε παιδιά με εγκεφαλική παράλυση φέρουν στο προσκύνιο οι Sung-Hui Tseng, Hung-Chou Chen, Ka-Wai Tam (2013). Παραθέτουν πέντε περιπτώσεις θεραπευτικής ιππασίας και εννέα ιπποθεραπείας (4). Η μετα – ανάλυση τους δείχνει ότι οι βραχυπρόθεσμες επιδράσεις της ιπποθεραπείας (συνολικός χρόνος συνενδρίας 8-10 λεπτά) συμβάλλουν στη σημαντική μείωση της ασύμμετρης δραστηριότητας των προσαγωγών στο ισχίο . Η παρέμβαση της ιπποθεραπείας θα μπορούσε να βελτιώσει τον ορθοστατικό έλεγχο σε παιδιά με σπαστική ΕΠ , επιπέδου στην κλίμακα GMFCS < 5 . Ωστόσο , τα στοιχεία δεν δείχνουν μια στατιστικά σημαντική βελτίωση στην βαθμολογία GMFM μετά από μακροχρόνια εφαρμογή ιπποθεραπείας ή θεραπευτικής ιππασίας (συνολικός χρόνος συνενδριών, 8-22 ώρες) σε παιδιά με σπαστική ΕΠ. Συμπερασματικά, αυτή η συστηματική ανασκόπηση βρήκε επαρκή στοιχεία τα οποία στηρίζουν τον ισχυρισμό ότι η μακροπρόθεσμη αγωγή θεραπευτικής ιππασίας ή ιπποθεραπείας παρέχει σημαντικά οφέλη σε παιδιά με σπαστική ΕΠ . Ωστόσο δεν βρήκαμε στατιστικά σημαντικές ενδείξεις είτε θεραπευτική δράση ή τη διατήρηση των θετικών επιδράσεων στην κινητική λειτουργία των παιδιών με σπαστική ΕΠ.
Το ζήτημα βελτιώσης στη συμμετρία και συνέργεια του μυϊκού συστήματος παιδιών με εγκεφαλική παράλυση μετά την ιπποθεραπεία πραγματεύονται οι Benda W, McGibbon NH, Grant KL. (2009) Στόχος τους είναι η αξιολόγηση της επίδρασης της ιπποθεραπείας στη μυϊκή δραστηριότητα παιδιών με σπαστική εγκεφαλική παράλυση (5). Το δείγμα που χρησιμοποιούν στη μελέτη τους περιλαμβάνει δεκαπέντε παιδιά που κυμαίνονται από 4 έως 12 ετών με διάγνωση σπαστικής εγκεφαλικής παράλυσης. Το πρόγραμμα των παρεμβάσεων στα παιδιά που πληρούν τα κριτήρια ένταξης, έχει διάρκεια εφαρμογής 8 λεπτών ιπποθεραπείας ή 8 λεπτά καβάλα σε ένα σταθμευμένο βαρέλι. Για τη μέτρηση της ενεργοποίησης των μυών του κορμού και των κάτω άκρων, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, χρησιμοποιείται ηλεκτρομυογράφημα και οι μετρήσεις γίνονται σε όρθια, καθιστή θέση και στο περπάτημα πριν και μετά από κάθε παρέμβαση. Τα αποτελέσματα, κατόπιν της εφαρμογής της ιπποθεραπείας, σκιαγραφούν σημαντική βελτίωση στην συμμετρία της μυϊκής δραστηριότητας στις μυϊκές ομάδες όπου εμφανίζεται μεγαλύτερη ασυμμετρία πριν από την ιπποθεραπεία, ενώ αλλαγές συμβαίνουν σε βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο επίπεδο. Δεν σημειώθηκε σημαντική μεταβολή μετά από συνεδρίαση καβάλα στο βαρέλι. Αυτά τα αποτελέσματα υποδεικνύουν οι λειτουρργικές βελτιώσεις οφείλονται στην κίνηση του αλόγου.
Οι Provin D, Briel AF, Guerino MR (2012) μελετούν τη συνδυαστική εφαρμογή ιπποθεραπείας και τεχνικής Bobath για τη βελτίωση του εκτατικού ελέγχου σε ασθενής με τετραπληγία λόγω εγκεφαλικής παράλυσης (6). Η ιπποθεραπεία συνιστά μια θεραπευτική μέθοδος η οποία βασίζεται στην πρακτική χρήση των δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα κατά την άσκηση της ιππασίας, λόγω της ιδιομορφίας που εμπεριέχει η χρήση ιπποειδούς ως βασικού παράγοντα κινησιοθεραπείας. Εξάλλου το θεωρητικό υπόβαθρο της Bobath, μιας τεχνικής αναγνωρισμένης για τα οφέλη που προσφέρει ως θεραπευτική μέθοδος, στοιχειοθετείται στην βάση της νευροεξελικτικής θεωρίας. Σε επίπεδο πρακτικής εφαρμογής η νευροεξελικτική αγωγή εκμεταλεύεται την ικανότητα του εγκεφάλου να αναρρώνει και να επαναδομείται μετά από κάποια νευρολογική βλάβη (νευροπλαστικότητα). Χρησιμοποιεί ειδικές τεχνικές αναστολής, διευκόλυνσης και νευρομυϊκής διέγερσης, με επικείμενο στόχο την τροποποίηση στατικού τόνου και κινητικών προτύπων αναστέλλοντας κατά το δυνατόν τα μη φυσιολογικά κινητικά πρότυπα και διευκολύνοντας πιο φυσιολογικά κινητικά πρότυπα. Εκείνα, δηλαδή, η εκτέλεση των οποίων απαιτεί την ελάχιστη δυνατή κατανάλωση ενέργειας. Ως εκ τούτου, η μελέτη αυτή έχει ως στόχο να ελέγξει την εξέλιξη ενός πειραματικού πρωτοκόλλου μέσω ασκήσεων, εμπλέκοντας κατά την εφαρμογή της ιπποθεραπείας τεχνικές Bobath. Ως αντικείμενο μελέτης χρησιμοποιήθηκε ένα άτομο επτά ετών, αρσενικού φύλου, με διάγνωση σπαστικής τετραπληγίας λόγω εγκεφαλικής παράλυσης. Το άτομο αυτό παρουσίασε θωρακική υπερκύφωση, υπέρτονικό καμπτικό πρότυπο, δημιουργώντας αντιδράσεις οι οποίες σχετίζονται με αύξηση υποτονίας στους θωρακικούς μύες, χρονική καθυστέρηση κατά την επαναφορά και την πλευρά διόρθωσης, έλλειμμα πλευρικής ισορροπίας. Οι διαδικασίες που πραγματοποιήθηκαν στο τμήμα της ιπποθεραπεία της Unisep, σε δύο γείτονες, PR, Βραζιλία. Η εφαρμογή θεραπείας διήρκησε δεκαπέντε συνεδρίες με μέγιστη διάρκεια 30 λεπτών επαφής/παραμονής με το άλογο. Το επίκεντρο αυτών των δραστηριοτήτων εστιάστηκε στην ανάδειξη κινήτρων και ερεθισμάτων διέγερσης και τόνωσης αντιδράσεων συντονισμού, ιδιοδεκτικότητας, αιθουσαίου και αισθητηριακό-κινητικού συστήματος. Η αποτελεσματικότητα του προγράμματος αναδείχθηκε στην βελτίωση της θωρακικής κύφωσης κατά 20%, τη μείωση του χρόνου έκλυσης των πλευρικών προστατευτικών αντιδράσεων έως και 700%, την αύξηση της μυϊκής δύναμης των άνω άκρων με αποτέλεσμα την μετάβαση από το επίπεδο 4 στο 3 σύμφωνα με την κλίμακα της Οξφόρδης και την ομαλοποίηση του μυϊκού τόνο των άνω άκρων από τον βαθμό 3 στο 1, σύμφωνα με την τροποποιημένη κλίμακα του Ashworth.
• Εγκεφαλικές διαταραχές
Οι Sunwoo H, Chang WH, Kwon JY, Kim TW, Lee JY, Kim YH. (2012) μελετούν την αποτελεσματικότητα της ιπποθεραπείας σε ενήλικες ασθενείς με χρόνιες εγκεφαλικές διαταραχές (7). Στην πιλοτική αυτή μελέτη χρησιμοποιούν δείγμα οχτώ ασθενών με χρόνιες εγκεφαλικές διαταραχές (7 αγόρια, μέσος όρος ηλικίας 42.4±16.6 ετών). Το χρονικό διάστημα από τον τραυματισμό ήταν κατά μέσο όρο7.9±7.7 χρόνια. Οι διαγνώσεις ήταν αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (n=5), τραυματική βλάβη εγκεφάλου (n=2), και εγκεφαλική παράλυση (n=1). Οι συνεδρίες ιπποθεραπείας πραγματώνονταν 2 φορές την εβδομάδα για οχτώ συνεχόμενες εβδομάδες σε εσωτερική αρένα ιππασίας. Κάθε συνεδρία ιπποθεραπείας είχε χρονική διάρκεια 30 λεπτών. Για την αξιολόγηση όλων των ασθενών χρησιμοποιήθηκαν τα κοινά εργαλεία την κλίμακα ισορροπίας του Berg, Tinetti Performance-Oriented Mobility Assessment, 10 Meter Walking Test, Functional Ambulatory Category, Korean Beck Depression Inventory, and Hamilton Depression Rating Scale. Οι μετρήσεις των συμμετεχόντων γίνονταν 2 φορές πριν την έναρξη κάθε συνεδρίας ιπποθεραπείας, αμέσως μετά το πέρας κάθε συνεδρίας, καθώς επίσης και 8 εβδομάδες μετά τη λήξη του προγράμματος. Και οι μετρήσεις που εφαρμόστηκαν πριν την έναρξη συνεδρίας ιπποθεραπείας δεν παρουσίασαν καμία μεταβολή ισορροπίας, κινητικής λειτουργίας και συναισθήματος, σε κανέναν από τους ασθενείς που έλαβαν μέρος στη μελέτη. Η μελέτη καταλήγει ότι η φυσικοθεραπευτική μέθοδος της ιπποθεραπείας είναι μια ασφαλή και αποτελεσματική μέθοδος εναλλακτικής θεραπευτικής πρότασης για ενήλικες ασθενείς με εγκεφαλικές διαταραχές, η οποία συμβάλλει στη βελτίωση της ισσοροπίας και της κινητικής λειτουργίας. Ωστόσο, περαιτέρω μελλοντικές έρευνες είναι αναγκαίες προς αυτή την κατεύθυνση.
• Η προσσέγγιση της θεραπευτικής ιππασίας/ιπποθεραπείας σε Αγγλία, Γερμανία, Σουηδία και Αμερική

Μια διερεύνηση αναφορικά με τον τρόπο τον οποίο Γερμανοί και Άγγλοι φυσικοθεραπευτές αντιλαμβάνονται την αποτελεσματικότητα της ιπποθεραπείας και τα εργαλεία μέτρησης που χρησιμοποιούν παρουσιάζουν οι Dorothée Debuse, Colin Chandler, Catherine Gibb (2005). Συμπερασματικά (8) αναφέρουν ότι η θεραπευτική μέθοδος της ιπποθεραπεία (Hippotherapy}} Greek hippos = horse) συνιστά μια ειδική κατηγορίας θεραπευτικής μεθόδου που χρησιμοποιείται στη σφαίρα της φυσικοθεραπείας όπου χρησιμοποιείται το μοναδικό πλεονέκτημα της τρισδιάστατης κίνησης του αλόγου. Ένα στοιχείο πολύ κομβικό στην παροχή ερεθισμάτων όπου διευκολύνονται απαντήσεις ιδιοδεκτικότητας και μυϊκού τόνου. Ο ασθενείς, όταν λαμβάνει τη θεραπεία, κάθεται στην πλάτη του αλόγου (Strauss, 2000). Παρά τον σημαντικό όγκο ανεπίσημων κλινικών ενδείξεων και στοιχείων τα οποία επιβεβαιώνουν τα οφέλη της συγκεκριμένης μεθόδου, εμπεριστατωμένες, στοιχειοθετημένες και τεκμηριωμένες μελέτες είναι ακόμη λίγες. Το ερωτηματολόγιο της έρευνας αποτελεί την πρώτη μελέτη μιας σειράς ερευνών με αντικείμενο τη διερεύνηση απόψεων φυσιοθεραπευτών και των ατόμων με εγκεφαλική παράλυση που χρησιμοποιούν ιπποθεραπεία. Οι έρευνες αυτές, με τη σειρά τους, διαμορφώνουν τη βάση από την οποία εμπνεύστηκαν οι συγγραφείς ώστε να προτείνουν εργαλεία μέτρησης της επίδρασης της θεραπευτικής μεθόδου της ιπποθεραπεία σε τα άτομα με εγκεφαλική παράλυση. Επίκεντρο της μελέτης αυτής αποτέλεσε ο τριπλός στόχος: (α) η δημιουργία πρότυπο κέντρου εφαρμογής θεραπειών ιπποθεραπείας σε Γερμανία και Αγγλία, (Β) η καταγραφή των κύριων επιδράσεων της ιπποθεραπεία σε άτομα με εγκεφαλική παράλυση στη Γερμανία και Αγγλία και (γ) η διερεύνηση της μετρησιμότητας τέτοιων αποτελεσμάτων στις δύο χώρες. Τα αποτελέσματα, όπου επισημαίνονται σημαντικές διαφορές στον τρόπο ιπποθεραπείας. Παρά το γεγονός αυτό, η μελέτη αποκάλυψε τη συμφωνία μεταξύ των ερωτηθέντων όσον αφορά τις συνολικές επιπτώσεις της ιπποθεραπείας σε άτομα με εγκεφαλική παράλυση. Πιο συγκεκριμένα, δηλαδή, τη ρύθμιση του μυϊκού τόνου, τη βελτίωση στατικού ελέγχου και σύνοδα ψυχολογικά οφέλη. Τα αποτελέσματα δείχνουν επίσης ελάχιστη χρήση των εργαλείων μέτρησης για την αξιολόγηση των επιπτώσεων αυτών. Οι επιπτώσεις αυτών των ευρημάτων συζητούνται υπό το φως της δημοσιευμένης έρευνας και γίνονται προτάσεις για περαιτέρω έρευνα.
Οι Hammer A, Nilsagård Y, Forsberg A, Pepa H, Skargren E, Oberg B. το 2005 προχωρούν σε αξιολόγηση της θεραπευτικής ιππασίας (όρος που χρησιμοποιείται στη Σουηδία)/ιπποθεραπείας (όρος που χρησιμοποιείται στην Αγγλία) (9). Αποφαίνονται ότι, ως θεραπευτική μέθοδος, δύναται να επηρεάσει λειτουργικά χαρακτηριστικά όπως η ισορροπία, το βάδισμα, η σπαστικότητα, η λειτουργική δύναμη, ο συντονισμός, ο πόνος, το αυτορυθμιζόμενο επίπεδο μυϊκής τάσης (SRLMT), οι δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, η υγεία υπό την έννοια επίδρασης που διαδραματίζει στην ποιότητα ζωής. Η μελέτη περιλαμβάνει έντεκα ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, στους οποίους εφαρμόζεται πρόγραμμα παρέμβασης δέκα εβδομαδιαίων με συνεδρίες TR / HT χρονικής διάρκειας 30 λεπτών η κάθε μία. Τα υποκείμενα που μετρήθηκαν κατ’ ανώτατο όριο 13 φορές. Φυσικές δοκιμές ήταν: η κλίμακα ισορροπίας Berg, μιλάμε ένα ποσό των οκτώ, η χρονομέτρηση και να πάει δοκιμής, 10 μ. με τα πόδια, η τροποποιημένη κλίμακα Ashworth, ο δείκτης της μυϊκής λειτουργίας, η Birgitta Lindmark κινητήρα αξιολόγησης, καθώς και μεμονωμένες μετρήσεις. Οι μετρήσεις ήταν αυτορυθμίζομενες μέτρα: Οπτική Αναλογική Κλίμακα για τον πόνο, μια κλίμακα για τη SRLMT, ο ασθενής-ειδικών λειτουργικών Κλίμακα ADL, και το SF-36. Τα δεδομένα αναλύθηκαν οπτικά, ημι-στατιστικά και λαμβάνοντας υπόψη την κλινική τους ερμηνεία. Τα αποτελέσματα δείχνουν βελτίωση 10 υποκειμένων αφορούν ένα ή περισσότερους παράγοντες, ιδιαίτερα τον παράγοντα της ισορροπίας, ενώ επίσης διαφαίνονται κάποιες βελτιώσεις που σχετίζονται με τη μείωση του πόνου, την μείωση της μυϊκής τάσης και τη συμμετοχή σε καθημερινές δραστηριότητες. Οι μεταβολές στο SF-36 αποτιμούνται ως επί το πλείστον θετικές, με μια βελτίωση στη συναισθηματική σφαίρα να παρατηρείται σε 8 ασθενείς. Συμπερασματικά η μελέτη καταλήγει ότι παράγοντες όπως η ισορροπία και η ψυχοκοινωνική σφαίρα (συναισθηματικός παράγοντας) αποτελούν τα πιο ευμετάβλητα προς το θετικό στοιχεία, αλλάπαρόλα αυτά η θεραπευτική ιππασία/ιπποθεραπεία εμφανίζεται να επιδρά ποικιλοτρόπως και διαφορετικά σε κάθε υποκείμενο. Οι Schatz L, Boswell S, Eitel A, Gusowski K, Flachenecker P (2014) εκθειάζουν τα ευεργητικά αποτελέσματα της ιπποθεραπείας στη σκλήρυνση κατά πλάκας διερευνώντας την αποτελεσματικότητα της σε μία προοπτική, τυχαιοποιημένη, μονή-τυφλή μελέτη και βιβλιογραφική ανασκόπηση. Τεκμηριώνεται η ευεργετική επίδραση της ιπποθεραπείας στην αντιμετώπιση της σπαστικότητας, τη βελτίωση του βαδίσματος, της ισορροπίας και της ποιότητας ζωής των ασθενών  με πολλαπλή σκλήρυνση κατά πλάκας (MS), αλλά οι κλινικές μελέτες είναι σπάνιες. Συμπερασματικά τα αποτελέσματα της μελέτης μας δείχνουν ότι ασθενείς που έκαναν συνενδρίες ιπποθεραπείας είχαν βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες θετικές επιδράσεις στην ποιότητα βάδισης, ικανότητα βάδισης και την αντοχή που υπερβαίνουν εκείνες των παραδοσιακών φυσιοθεραπεία. Η ιπποθεραπεία ενέχει σχετικά σημαντικό ρόλο στην αποκατάσταση των ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση κατά πλάκας.

• νοητική στέρηση

Οι Paraskevi Giagazoglou, Fotini Arabatzi, Konstantina Dipla, Maria Liga, Eleftherios Kellis (2012) εκτιμώντας την επίδραση των αποτελέσματων ενός προγράμματος ιπποθεραπείας στη στατική ισορροπία και τη δύναμη σε εφήβους με νοητική αναπηρία, συμπεραίνουν (10) ότι ιπποθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μια αποτελεσματική παρέμβαση για τη βελτίωση της ισορροπίας και αντοχής σε άτομα με ταυτότητα, και ως εκ τούτου θα μπορούσε να επηρεάσει λειτουργικά τις δραστηριότητες και την ποιότητα ζωής.
Το ενδεχόμενο βελτίωσης των αντιδράσεων σε επίπεδο μυϊκής λειτουργίας, άτομων με νοητική αναπηρία, με τη θεραπευτική χρήση αλόγου μελετούν οι Giagazoglou P, Arabatzi F, Kellis E, Liga M, Karra C, Amiridis I (2013). Ο αυξημένος χρόνος αντίδρασης και τα κινητικά ελλείμματα, ως λειτουργικοί παράγοντες που επηρεάζουν την μυϊκή ενεργοποίηση, ίσως περιορίζουν την αυτονομία και τη συμμετοχή του ατόμου σε καθημερινές δραστηριότητες (11). Σχετική μελέτη διερεύνα την ενδεχόμενη αποτελεσματικότητα της θεραπευτικής ιππασίας στη βελτίωση των κινητικών αντιδράσεων και τη μυϊκή ενεργοποίηση. Συμπερασματικά, η μελέτη αυτή αποδεικνύει ότι ιπποθεραπεία μπορεί να βελτιώσει την λειτουργική απόδοση των μυών μειώνοντας το χρόνο αντίδρασης, καθιστώντας, τοιουτοτρόπως, το άτομο ικανότερο να ανταπεξέλθει σε λειτουργικές και κοινωνικές απαιτήσεις της ζωής του πιο αποτελεσματικά. Εν ήδη αξιολόγησης των επιπτώσεων χρήσης της ιπποθεραπείας με τη συμβολή αλόγου και/ή γαϊδάρου στην αποκατάσταση σωματικών και ψυχο-κοινωνικών λειτουργιών που επηρεάζονται από νοητική αναπηρία (ΝΥ), έχει αναπτυχθεί ένα εργαλείο μέτρησης στηριζόμενο στη διεθνή ταξινόμηση Αναπηρίας και Υγείας για Παιδιά και Νέους (ICF-CY). Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν μια γενική βελτίωση όσον αφορά την κοινωνική ενσωμάτωση, την αυτοεξυπηρέτηση και την κοινωνική δραστηριοποίηση ατόμων με ΝΥ τα οποία υποβάλλονται σε θεραπεία με άλογο και γάιδαρο. Τα μέγιστα οφέλη των θεραπευτικών προγραμμάτων αποκατάστασης που κάνουν χρήση αλόγου και/ή γαϊδάρου διαφαίνονται μετά από συνεχή εφαρμογή στις έξι και 3 μήνες. Παρά το γεγονός ότι η αντιστοιχία μεταξύ των δύο προτεινόμενων εργαλείων μέτρησης ήταν μάλλον μικρή, και οι δύο ομάδες αξιολόγησης που μελετήθηκαν έδειξαν παρόμοιες βελτιώσεις σε άτομα που υποβάλλονται σε αποκατάσταση με (συνδυαστική χρήση) θεραπευτικής ιππασίας. Υπάρχει μια βελτίωση σε θέματα αυτοεξυπηρέτησης και κοινωνικής ένταξης για τα άτομα με ΝΥ, που υποβάλλονται σε θεραπεία με άλογο και γάιδαρο, καθώς ο γάιδαρος έχει αναδειχθεί ως αποδεκτό μέσο θεραπείας κατάλληλο και αποτελεσματική εναλλακτική λύση για την ιπποθεραπεία. Το απλοποιημένο εργαλείο μέτρησης αποδείχθηκε ευαίσθητο και εύκολο στην εφαρμογή, ακόμη και εάν περαιτέρω βελτιώσεις θα είναι αναγκαία.

• Αρθρίτιδα ισχίου

Ο Nareklishvili TM. διερευνά την εμβιομηχανική δυναμική που αναπτύσσεται στην άρθρωση ισχίου σε ασθενείς με αρθρίτιδα ισχίου κατά τη δραστηριότητα της ιπποθεραπεία (2008). Τα προβλήματα των εκφυλιστικών-δυστροφικών ανωμαλίων συνέβαλαν στην ανάπτυξη νέων μεθόδων θεραπείας και αποκατάστασης των ασθενειών εξετάζοντας πιθανά οφέλη δραστηριοτήτων όπως η ιπποθεραπεία (12). Στόχος της μελέτης ήταν να προσδιοριστεί την αποτελεσματικότητα της ιπποθεραπείας σε ασθενείς με αρθροπάθεια, με γνώμονα τις λειτουργικές παραμέτρους και την εμβιομηχανική. Η ιπποθεραπεία περιλαμβάνει την αξιοποίηση της ιππασίας στην τόνωση των φυσιολογικών αντιδράσεων και τη μετακίνηση του ασθενούς, Βελτιώνει την ισορροπία και το συντονισμό της κίνησης, εξομαλύνει το μυϊκό τόνο, και προωθεί την εξάλειψη παθολογικών αντανακλαστικών. Πλεονεκτήματα της ιπποθεραπείας εκμαιεύονται από τη συγκεκριμένη θέση που παίρνει η άρθρωση του ισχίου κατά τη δραστηριότητα της ιππασίας, καθώς επίσης και τις εναλλαγές ρυθμού του αλόγου. Στην έρευνα παρατηρήθηκαν 10 γυναίκες ασθενείς 14-32 ετών με αρθρίτιδα του ισχίου. Η αποκατάσταση των ασθενών διεξήχθη μέσω ιπποθεραπεία, η οποία αποτελείτο τριών μηνών ιππασίας τρεις φορές την εβδομάδα. Η δυναμική της εμβιομηχανικής καμπύλες πριν και μετά τη θεραπεία, καθώς και τις κλινικές και λειτουργικές παραμέτρους των ασθενών που επέτρεψε στους συγγραφείς να συμπεράνουν ότι: η ιπποθεραπεία βελτιώνει την λειτουργικότητα της άρθρωσης του ισχίου βοηθώντας την αποκατάσταση σε ασθενείς με αρθρίτιδα ισχίου. Εξομαλύνει τη μυϊκή τάση που αναπτύσσεται στην άρθρωσης του ισχίου κατά την κίνηση . Η ιπποθεραπεία μπορεί να θεωρηθεί ως μέθοδος θεραπείας της αρθροπάθειας ισχίου. Αντλώντας την εμβιομηχανική καμπύλη της άρθρωσης του ισχίου κίνηση κατά τη στιγμή της ιππασίας είναι η αντικειμενική μέθοδος μελέτης λειτουργία του.
• Αυτοάνοσα νοσήματα και αποκατάσταση.
Ο Flachenecker P. σε μια κριτική προσέγγιση τηνς αποκατάστασης των αυτοάνοσων νοσημήτων (13) δίνει μια επισκόπηση της αποκατάστασης των αυτοάνοσων νοσημάτων, όπου μετά από γενικές παρατηρήσεις σχετικά με την αποκατάσταση, παρουσιάζει τη σύνοψη την αποταλεσματικότητα των ασκήσεων σε περιπτώσεις οξείας και χρόνιας φλεγμονής. Τα περισσότερα από τα διαθέσιμα στοιχεία βιβλιογραφίας αφορούν τη ρευματοειδή αρθρίτιδα (RA) και την πολλαπλή σκλήρυνση κατά πλάκας. Η άσκηση είναι το κύριο συστατικό στην αποκατάσταση των ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα και στοχεύει στην αύξηση της σωματικής ικανότητας, τη μυϊκή δύναμη, αερόβια αντοχή, καρδιαγγειακής φυσικής κατάστασης και λειτουργικών ικανοτήτων, και βοηθά στην πρόληψη της δευτερογενών προβλημάτων λόγω της μειωμένης δραστηριότητας. Καταλήγει ότι η αποκατάσταση των ασθενών αυτών απαιτεί μια διεπιστημονική προσέγγιση και περιλαμβάνει φυσιοθεραπεία, άσκηση, ιπποθεραπεία, γνωστική αποκατάσταση, ψυχολογική θεραπεία, τις στρατηγικές για τη βελτίωση της κόπωσης και την αντιμετώπιση των προγραμμάτων.
Οι Shinomiya, Youichi (2003) υποστηρίζουν ότι η μακροχρόνια χορήγηση συνεδριών ιπποθεραπείας οδηγεί σε μυϊκή ενδυνάμωση εκτείνοντων και καμπτήρων κορμού και γόνατος (14) βελτιώνοντας την κατάσταση υγείας και το μεταβολισμό ινσουλίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου ΙΙ. Το χαραχτηριστηκό του ανανεωμένου εξοπλισμού είναι μια απλή κίνηση η οποία είναι αρκετή για να βιώσουν την αίσθηση της ιππασία και είναι επίσης δυνατό να μυϊκή αναστολή. Αυτό έχει εξαχθεί από το σύστημά μας, η οποία μπορεί να αναπαράγει τη σέλα να μετακινηθεί με τη χρήση των δεδομένων που συλλέγονται από το τρισδιάστατο ζουν άλογο.
• Εμβιομηχανική

Οι Miroslav Janura, Christian Peham, Tereza Dvorakova, (2009) προβαίνουν σε μια εκτίμηση της κατανομής βάρους που ασκείται από έναν αναβάτη στην πλάτη ενός αλόγου κατά την ιπποθεραπεία (15). Η ιπποθεραπεία ενεργοποιεί κινητικά ερεθίσματα που πηγαζουν από την φυσική και κατασκευαστική ιδιαιτερότητα θέσεων που λαμβάνει το σώμα κατά την επαφή του με τη ράχη του αλόγου, ενώ εκείνο κινείται. Τέτοια ερεθίσματα ενεργοποιούν στατικούς αντανακλαστικούς μηχανισμούς του αναβάτη, με συνεπαγωγικό αποτέλεσμα την εκπαίδευση δομικών ικανότήτων όπως η ισορροπία και η συνέργεια. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να εκτιμήσει τις αλλαγές στην ένταση και την κατανομή βάρους κατά την επαφή αναβάτη και άλογου κατά τη διάρκεια μιας σειράς μαθημάτων ιπποθεραπεία. Η παρακολουθούμενη ομάδα που αποτελείται από τέσσερις υγιείς γυναίκες (μέσης ηλικίας 22 – 75 ετών, μέσο όρο βάρους 59,75 kg και μέσο ύψος 167,25 εκατοστά) χωρίς καμία προηγούμενη εμπειρία ιππασίας, Το πρόγραμμα διήρκησε τρεις εβδομάδες, στο διάστημα αυτό εφαρμόστηκαν 5 και κάθε μια διαρκούσε 20 λεπτά. Για την ιπποθεραπεία χρησιμοποιήθηκε ένα καθαρόαιμο θηλαστικό 15 ετών. Για την αξιολόγηση του μεγέθους πίεσης χρησιμοποιήθηκε ελαστικό επίθεμα (νέο σύστημα συμμόρφωσης, 30 Hz, 224 αισθητήρες). Η μέγιστη τιμή πίεσης αυξήθηκε (ρ <.05) σε περίπτωση μιας δεύτερης μέτρησης κατά το 5ο μάθημα. Η πίεση που ασκείται επί του αναβάτη κατά την επαφή των πίσω άκρων ήταν υψηλότερη από ό, τι κατά την επαφή των εμπρόσθιων άκρων (ρ <0,01). Το μέγεθος του κέντρου βάρους στις αποκλίσεις προσθιοπίσθια κατεύθυνση μειώθηκε (p <.05). Η αυξανόμενη εμπειρία του συμμετέχοντος είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση πίεσης κατά την επαφή με του σώματος με το άλογο, σταθερότητα της κίνησης του κέντρου βάρους και μετατόπιση του προς τα πίσω.
Οι Clayton HM, Kaiser LJ, de Pue B, Kaiser L (2011), διερευνόντας τη συμπεριφορά του κέντρου βάρους κατά τη διάρκεια ιππευτικών δραστηριοτήτων, πραγματοποιούν συγκρίσεις (16) στον τρόπο μεταβολής των μεγεθών εύρους κίνησης και ταχύτητας του κέντρου βάρους (COP) στον προσθιοπίσθιο και κεντρικοπεριφερικό άξονα. Για την παρακολούθηση των κινήσεων COP τοποθετήθηκε ένα ηλεκτρονικό χαλάκι πίεσης κάτω από τη σέλα, ενώ στη διαδικασία έλαβαν μέρος 4 αναβάτες χωρίς αναπηρία και 4 αναβάτες με εγκεφαλική παράλυση. Οι συγκρίσεις μεταξύ των ομάδων αναβατών έγιναν χρησιμοποιώντας την δοκιμή Mann-Whitney ( p <.05). Οι δύο ομάδες αναβάτών διέφεραν σημαντικά όσον αφορά τον προσθιοπίσθιο άξονα στις εξής παραμέτρους: εύρος κίνησης COP, κεντρικοπεριφερικό εύρο κίνησης COP, και ταχύτητα COP. Η προσθιοπίσθια ταχύτητα COP δεν διέφερε μεταξύ των ομάδων. Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι οι μετρήσεις του εύρους κίνησης και της ταχύτητας COP χρησιμεύουν δυνητικά ως ερμηνευτικά εργαλεία για την παρακολούθηση μεταβολών της ισορροπίας, ως δείκτης της σταθερότητας αλλά και εργαλείο βελτίωσης των ισορροπητικών και προστατευτικών αντιδράσεων, κατά τη διάρκεια υποβοηθούμενων δραστηριοτήτων ιπποθεραπείας.
Οι Encheff JL, Armstrong C, Masterson M, Fox C, Gribble P. (2012) στο ζήτημα των επιδράσεων της ιπποθεραπείας πάνω στον κορμό, πυέλου, και η κίνηση του ισχίου κατά τη διάρκεια βάδιση σε παιδιά με νευρολογικές διαταραχές (17), κατά τη μελέτη τους παρατηρούν σημαντικές βελτιώσεις (P ≤ .008) και μεγάλα ποσοστά επίδρασης, σε οβελιαίο επίπεδο, στην άρθρωση του ισχίου. Δεν υπάρχουν διαφορές στην λεκάνη ή τον κορμό θέσης, αν και στο οβελιαίο επίπεδο λεκάνης εμφανίζεται μια τάση βελτίωσης. Βελτιώσεις στην πυελική, την άρθρωση του ισχίου και πιο ομαλοποιημένη κατακόρυφη θέση κορμού ενδέχεται να συμβάλλουν στην αύξηση του ορθοστατικού έλεγχου κατά τη διάρκεια της βάδισης μετά από 10 συνεδρίες ιπποθεραπεία.
Επίσης, οι Tim L. Shurtleff, John W. Standeven, Jack R. Engsberg (2009), σε έρευνα τους (18) αναφορικά με τις αλλαγές που συμβαίνουν στη δυναμική σταθερότητα κορμού / κεφαλής κατά την εφαρμογή λειτουργικής ιπποθεραπείας. με δείγμα, συμπεραίνουν ότι η ιπποθεραπεία βελτιώνει την σχέση σταθερότητας κορμού / κεφαλής και την λειτουργική χρήση του άνω άκρο. Οι δεξιότητες αυτές αποτελούν τη βάση για πολλά λειτουργικά καθήκοντα. Οι αλλαγές διατηρούνται μετά την παρέμβαση διευκολύνοντας λειτουργικές εργασίες και ενισχύοντας την επαγγελματική απόδοση και τη κοινωνική συμμετοχή.
• Πολλαπλή σκλήρυνση κατά πλάκας

Οι C Bronson, K Brewerton, J Ong, C Palanca, S John Sullivan (2010) στη μελέτη τους υποστηρίζουν τη θετική επίδραση της ιπποθεραπείας στην ισορροπία σε άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας παρέχοντας πρόσθετα οφέλη ενίσχυσης της ποιότητας της ζωής (19). Τα ερευνητικά δεδομένα είναι περιορισμένα και περαιτέρω έρευνα θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη βάση γνώσεων δημιουργώντας τη δυνατότητα αύξησης της προσβασιμότητας στην ιπποθεραπεία ως μέσο αποκατάστασης.
• Ψυχιατρικές διαταραχές
α) παιδοψυχιατρική
Οι Hameury L, Delavous P, Leroy C. (2011) διερευνώντας το ρόλο της ιπποθεραπείας στην παιδοψυχιατρική φροντίδα (20) υποστηρίζουν ότι η ιπποθεραπεία χρησιμοποιεί τις σχέσεις που δημιουργεί ο αναβάτης με τα άλογα ως θεραπευτική μέθοδο παρέμβασης και προτείνεται ως θεραπευτική διευκόλυνση της ψυχολογική λειτουργία παιδιών που πλήττονται από σχεσιακές διαταραχές, ιδίως προκειμένου να βοηθήσει στο πεδίο ανάπτυξης βιωμάτων, επικοινωνίας και συναισθημάτων.
β) αυτισμός
Οι Wuang YP, Wang CC, Huang MH, Su CY. (2009) εξετάζοντας την αποτελεσματικότητα της προσομοίωσης προγραμμάτων αναπτυξιακής θεραπευτικής ιππασίας σε παιδιά με αυτισμό. Το πρόγραμμα διήρκησε 20 εβδομάδες και είχε δείγμα 60 παιδιών με αυτισμό. Κατά την πρώτη φάση των 20 εβδομάδων, το πρόγραμμα εφαρμόστηκε σε 30 παιδιά συνδυαστικά με την κανονική αγωγή εργασιοθεραπείας που ακολουθούσαν, ενώ σε μια άλλη ομάδα 30 παιδιών εφαρμόζονταν μόνο κλασσική εργασιοθεραπεία. Η διάταξη αυτή αντιστράφηκε στη δεύτερη φάση των 20 εβδομάδων. Η μελέτη υποστηρίζει την βελτίωση της κινητικής λειτουργία και αισθητηριακής ολοκλήρωσης μετά από 20 εβδομάδες εφαρμογής. Επιπροσθέτως, τα θεραπευτικά αποτελέσματα φάνηκε να διατηρούνται για τουλάχιστον 24 εβδομάδες
Σε πειραματική μελέτη που διενήργησαν οι Kern JK, Fletcher CL, Garver CR, Mehta JA, Grannemann BD, Knox KR, Richardson TA, Trivedi MH (2011) εξετάζοντας την επίδραση της ιπποθεραπείας (22) στον αυτισμό διερευνήσουν τις επιπτώσεις υποβοηθούμενων ιππευτικών δραστηριοτήτων και την ολιστική τους επίδραση στη σοβαρότητα των συμπτωμάτων του αυτισμού στην παιδική ηλικία χρησιμοποιώντας την κλίμακα βαθμολόγησης CARS και την ποιότητα αλληλεπίδρασης γονέων – παιδιού με την κλίμακα Timberlawn. Επιπλέον , η μελέτη αυτή εξέτασε τις αλλαγές στην αισθητηριακή επεξεργασία, την ποιότητα ζωής, και τις αντιλήψεις των γονιών σχετικά με τη θεραπεία. Τα αποτελέσματα δείχνουν μια μείωση της σοβαρότητας των συμπτωμάτων του αυτισμού, η οποία οφείλεται στη θεραπευτική αγωγή της ιπποθεραπείας. Υπήρξε μια σημαντική μείωση μετά την επεξεργασία στους 3 μήνες και 6 μήνες της ιππασίας. Οι μετρήσεις της κλίμακας Timberlawn έδειξαν σημαντική βελτίωση στη διάθεση και την την ομαλοποίηση του τόνου μετά από 3-6 μήνες ιπποθεραπείας και οριακή βελτίωση στην μείωση των αρνητικών σημείων μετά από 6 μήνες της ιππασίας. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα παιδιά με αυτισμό ωφελούνται από της υποβοηθούμενες δραστηριότητες ιππασίας.

γ) σχιζοφρένεια
Οι Deborah Corring, Erica Lundberg, Abraham Rudnick (2013) εξετάζουν τη λειτουργία της θεραπευτικής ιππασίας στη σφαίρα δραστηριοποίησης και κοινωνικοποίησης ασθενών με σχιζοφρένεια (23). Μια μορφή αποκατάστασης ψυχιατρικών προβλημάτων, η οποία πρόσφατα ανέλθει στο προσκήνιο και διερευνάται, ως προς την καταλληλότητα εφαρμογής της σε άτομα με σχιζοφρένεια, συνιστά η Θεραπευτική Ιππασία (ΘΙ). Η παρούσα έρευνα είναι μια πρώτη απόπειρα διερεύνησης του ενδεχομένου θετικών επιδράσεων της ιπποθεραπείας στη σχιζοφρένεια. Ένα δείγμα 6 ατόμων με σχιζοφρένεια ή σχιζοσυναισθηματική διαταραχή που διαμένουν σε θεραπευτική κοινότητα και 6 φροντιστές ψυχικής υγείας συμμετείχαν σε πρόγραμμα ιπποθεραπείας για 10 εβδομάδες. Η εφαρμογή γίνονταν από έμπειρο φυσικοθεραπευτή καταρτισμένο στην αναπτυξιακή ιπποθεραπεία. Αποδείχθηκε ότι η θεραπευτική ιππασία λειτούργησε ευεργετικά στη συγκεκριμένη ομάδα ασθενών. Δεδομένων των περιοριστικών παραγόντων της και το ρόλο της ιπποθεραπείας στην παιδοψυχιατρική φροντίδα, όπως η πειραματική της φύση και ο μικρός αριθμός δείγματος, υποστηρίζει ότι η φυσικοθεραπευτική μέθοδος της ιπποθεραπείας είναι μια πολλά υποσχόμενη αγωγή και θα πρέπει να μελετηθεί περαιτέρω, να αναπτυχθεί και να εφαρμοστεί σε άτομα με σχιζοφρένεια.

σημειώσεις του μεταφραστή:

(a) http://epostersonline.s3.amazonaws.com/orthoprehab2010/orthoprehab2010.00f000d.PRINT.pdf

(b) οι όροι ιπποθεραπεία/θεραπευτική ιππασία χρησιμοποιούνται τυχαία με την παραδοχή ότι είναι συνώνυμοι, κυρίως για λόγους διευκόλυνσης της συγγραφής του άρθρου, αλλά υπάρχει μια αναλυτική παρουσίαση επιμέρους διαφοροποιήσεων και ιδιαιτεροτήτων κάθε πεδίου στην ελληνόγλωσση πτυχιακή μελέτη: ΧΥΤΟΥΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ: την επίδραση της ιπποθεραπείας (21) στον αυτισμό ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΙΠΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ, ΑΤΕΙΘ, ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΔΡ. ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ Α.

© Το Wilcoxon signed-rank test είναι μια μη παραμετρική στατιστική δοκιμή υπόθεσης που χρησιμοποιήθηκε κατά τη σύγκριση των δύο σχετικών δειγμάτων, αντίστοιχα δείγματα, ή επαναλαμβανόμενες μετρήσεις σε ένα μόνο δείγμα για να εκτιμηθεί κατά πόσον ο πληθυσμός τους σημαίνει τάξεις διαφέρουν (δηλαδή είναι μια αξιόπιστη δοκιμασία διαφορά). Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική λύση σε δοκιμές που υποβάλονται σε δείγματα πληθυσμού, t-τεστ για ζεύγη συμφωνημένα, ή το t-test για εξαρτημένα δείγματα όταν ο πληθυσμός δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι κανονικά κατανεμημένα. Για περισσότερα: http://en.wikipedia.org/wiki/Wilcoxon_signed-rank_test

Πηγές στα ελληνικά

ΤΖΙΤΖΙΟΥ ΧΑΡΙΤΣΑ: ΟΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΟΥ ΤΟΝΟΥ ΣΤΑΣΗΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ
ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ, ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΤΕΙΘ, ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΔΡ. ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ Α.
ΧΥΤΟΥΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ: ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΙΠΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ,ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΤΕΙΘ, ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΔΡ. ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ Α.
http://logos-ippos.com
http://eethiie.gr/
http://www.kethis.gr/
http://www.ippikos.gr/academy/therapeutiki-ippasia-irakleio.aspx
http://www.medreha.com/2011/03/i-therapeutiki-ippasia-stis-kinitikes/

Η ιπποθεραπεία ενάντια στις ψυχικές διαταραχές

ΒΙΒΙΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
1. Manikowska F, Jóźwiak M, , Chen PJ, Tarnowski D, Η επίδραση μιας συνενδρίας ιπποθεραπείας στις χωροχροχρονικές παραμέτρους που αφορούν τη βάδιση σε παιδιά με εγκεφαλική παράλυση, Ortop Traumatol Rehabil. 2013 Jun 28;15(3):253-7. doi: 10.5604/15093492.1058420.

2. Lisinski P Stryła W. Αξιοποίηση της ιπποθεραπείας, ως βοηθητικό μέσο, στην αποκατάσταση των παιδιών με εγκεφαλική παράλυση Ortop Traumatol Rehabil. 2001;3(4):538-40.
3. Frank A, McCloskey S, Dole RL.,ην επίδραση της ιπποθεραπείας στην αντιληπτική ικανότητα, την αυτοεξυπηρέτηση και την συμμετοχή σε ένα παιδί με εγκεφαλική παράλυση Pediatr Phys Ther. 2011 Fall;23(3):301-8. doi: 10.1097/PEP.0b013e318227caac.
4. Tseng SH, Chen HC, Tam KW. Μια συστηματική ανασκόπηση και μετά – ανάλυση της αποτελεσματικότητας ιππικών δραστηριοτήτων και θεραπειών αναφορικά με τη βελτίωση της αδρής κινητικότητας σε παιδιά με εγκεφαλική παράλυση, Disabil Rehabil. 2013 Jan;35(2):89-99. doi: 10.3109/09638288.2012.687033. Epub 2012 May 26.
5. Benda W, McGibbon NH, Grant KL. Βελτιώσεις στη συμμετρία των μυών σε παιδιά με εγκεφαλική παράλυση μετά την ιπποθεραπεία, J Altern Complement Med. 2003 Dec;9(6):817-25.
6. Provin D, Briel AF, Guerino MR (2012) Συνδιαστική εφαρμογή ιπποθεραπείας και τεχνικής Bobath για τη βελτίωση του εκτατικού ελέγχου σε ασθενής με τετραπληγία λόγω εγκεφαλικής παράλυσης. J Nov Physiother 2:111. doi:10.4172/2165-7025.1000111
7. Sunwoo H, Chang WH, Kwon JY, Kim TW, Lee JY, Kim YH. Η αποτελεσματικότητα της ιπποθεραπείας σε ενήλικες ασθενείς με χρόνιες εγκεφαλικές διαταραχές, Ann Rehabil Med. 2012 Dec;36(6):756-61. doi: 10.5535/arm.2012.36.6.756. Epub 2012 Dec 28.
8. Debuse, Dorothée; Chandler, Colin; Gibb, Catherine, Η οπτική των Γερμανών και Άγγλων φυσικοθεραπευτών για την αποτελεσματικότητα της ιπποθεραπείας Physiotherapy Theory and Practice, Volume 21, Number 4, December 2005 , pp. 219-242(24)
9. Hammer A, Nilsagård Y, Forsberg A, Pepa H, Skargren E, Oberg B., Αξιολόγηση της θεραπευτικής ιππασίας (όρος που χρησιμοποιήται στη Σουηδία)/ιπποθεραπείας (όρος που χρησιμοποιήται στην Αγγλία), Physiother Theory Pract. 2005 Jan-Mar;21(1):51-77.
10. Paraskevi Giagazoglou Fotini Arabatzi Konstantina Dipla Maria Liga Eleftherios Kellis, Η επίδραση των αποτελέσματων ενός προγράμματος ιπποθεραπείας στη στατική ισορροπία και τη δύναμη σε εφήβους με νοητική αναπηρία, Research in Developmental Disabilities
2012 | 33 | 6 | 2265-2270
11. Giagazoglou P, Arabatzi F, Kellis E, Liga M, Karra C, Amiridis I ( 2013). Μελέτη των αντιδράσεων μυϊκής λειτουργίας, άτομων με νοητική αναπηρία, με τη θεραπευτική χρήση αλόγου, Physiother Theory Pract. 2005 Jan-Mar;21(1):51-77.
12. Nareklishvili TM. Η εμβιομηχανική δυναμική που αναπτύσσεται στην άρθρωση ισχίου σε ασθενείς με αρθρίτιδα ισχίου κατά τη δραστηριότητα της ιπποθεραπεία, Georgian Med News. 2008 Feb;(155):26-31.
13. Flachenecker P. Κριτική προσέγγιση τηνς αποκατάστασης των αυτοάνοσων νοσημήτων, Autoimmun Rev. 2012 Jan;11(3):219-25. doi: 10.1016/j.autrev.2011.05.016. Epub 2011 May 14. Shinomiya, Youichi, Η μακροχρόνια χορήγηση συνενδριών ιπποθεραπείας οδηγεί σε μυϊκή ενδυνάμωση ; Adv. Technol. Res. Lab., Matsuhita Electr. Works Ltd., Japan ;
15. Miroslav Janura, Christian Peham, Tereza Dvorakova, Milan Elfmark, Μια εκτίμηση της κατανομής βάρους που ασκείται από έναν αναβάτη στην πλάτη ενός αλόγου κατά την ιπποθεραπεία, PII: S0167-9457(09)00037-2 , DOI: 10.1016/j.humov.2009.04.001 , Reference: HUMOV 1146 , in Human Movement Science
16. Clayton HM, Kaiser LJ, de Pue B, Kaiser L., Η συμπεριφορά του κέντρου βάρους κατά τη διάρκεια ιππευτικών δραστηριοτήτων, Am J Occup Ther. 2011 Mar-Apr;65(2):211-6.
17. Encheff JL, Armstrong C, Masterson M, Fox C, Gribble P., Επιδράσεις της ιπποθεραπείας στον κορμό, πυέλου, και η κίνηση του ισχίου, κατά τη διάρκεια βάδιση, σε παιδιά με νευρολογικές διαταραχές Pediatr Phys Ther. 2012 Fall;24(3):242-50. doi: 10.1097/PEP.0b013e31825c1dc3.
18. Tim L. Shurtleff, John W. Standeven, Jack R. Engsberg, Αλλαγές που συμβαίνουν στη δυναμική σταθερότητα κορμού / κεφαλής κατά την εφαρμογή λειτουργικής ιπποθεραπείας Volume 90, Issue 7 , Pages 1185-1195, July 2009, PII: S0003-9993(09)00272-X, doi:10.1016/j.apmr.2009.01.026
19. Bronson, C.; Brewerton, K.; Ong, J.; Palanca, C.; Sullivan, S.J. Η επίδραση της ιπποθεραπείας σε άτομα με πολλαπλή σκλήρυνση κατά πλάκας,European Journal of Physical Rehabilitation Medicine. 2010 Sep; 46(3): 347-53.
20. Hameury L, Delavous P, Leroy C.Ο ρόλος της ιπποθεραπείας στην παιδοψυχιατρική φροντίδα Soins Pediatr Pueric. 2011 Jan-Feb;(258):37-40.Am J Occup Ther. 2009 Jul-Aug;63(4):441-52.
21. Wuang YP, Wang CC, Huang MH, Su CY. Η αποτελεσματικότητα της προσομοίωσης προγραμμάτων αναπτυξιακής θεραπευτικής ιππασίας σε παιδιά με αυτισμό, Am J Occup Ther. 2009 Jul-Aug;63(4):441-52.
22. Kern JK, Fletcher CL, Garver CR, Mehta JA, Grannemann BD, Knox KR, Richardson TA, Trivedi MH., Η επίδραση της ιπποθεραπείας (21) στον αυτισμό, Altern Ther Health Med. 2011 May-Jun;17(3):14-20.
23. Deborah Corring, Erica Lundberg, Abraham Rudnick, Η λειτουργία της θεραπευτικής ιππασίας στη σφαίρα δραστηριοποίησης και κοινωνικοποίησης ασθενών με σχιζοφρένεια, Community Mental Health Journal, February 2013, Volume 49, Issue 1, pp 121-126
περισσότερες πηγές στα αγγλικά:
http//ipubmed.ics.uci.edu/#/?q=hippotherapy+

http://onlinelibrary.wiley.com/advanced/search/results

http://onlinelibrary.wiley.com/advanced/search/results

http://worldwidescience.org/topicpages/m/motor+activity+scores.html

http://search.pedro.org.au/search-results/record-detail/42808